Drugiego lipca 1963 roku oddziały powstańcze pod dowództwem generała Józefa Wybickiego zaatakowały Radziwiłłów. Była to próba przeniesienia Powstania Styczniowego na Ukrainę. Liczące ok 2 tysięcy powstańców oddziały posiadały liczebna przewagę i powinny poradzić sobie z rosyjskim garnizonem. Jednak wskutek złej koordynacji ataku oraz znikomego wojskowego wyszkolenia powstańcy ponieśli klęskę. Kilkuset ochotników zostało na placu boju, a pozostali wycofali się za granice zaboru austriackiego.
Zabitych powstańców pochowano w zborowej mogile na miejscowym cmentarzu. O dziwo mimo historycznych zawirowań dotrwała ona do naszych czasów. Odnaleziona kwatera dzięki dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego została w 2023 roku odrestaurowana wraz ze znakiem pamiątkowym, ustanowionym w czasach II RP. Znak był zapowiedzią przyszłego pomnika, który jednak nigdy tam nie stanął, bo wkrótce Polska padła ofiarą dwóch agresorów.
Radziwiłłów (obecnie Radywiliw, obw. rówieński, Ukraina) po 17 września 1939 roku znalazł się pod sowiecką okupacją. Dziś leży się na terenie obwodu rówieńskiego w niepodległej Ukrainie. Przed 2023 rokiem trudno było na radziwiłłowskim cmentarzu starą mogiłę dostrzec. Dziś wygląda dostojnie, wyróżniając się na tle cywilnych grobów. Prace nad renowacją trwały od kwietna do końca września. Odrestaurowano pamiątkowy znak i ogrodzenie kwatery oraz zadbano o elementy małej architektury i zieleń.
Prace prowadzono dzięki finansowej i merytorycznej opiece Narodowego Instytutu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ochrona Dziedzictwa Kulturowego za Granicą, zatwierdzonego w ramach konkursu Ministra KiDN.
/
