Odnowiona mogiła powstańców styczniowych w Brodach, znajdująca się na lokalnym cmentarzu, jest wyjątkowym świadectwem historii Polski. Dzięki zakończonym niedawno pracom renowacyjnym to miejsce pamięci odzyskało swój dawny blask, przypominając o odwadze i poświęceniu naszych przodków.
Drugiego lipca 1863 roku sformowane po austriackiej stronie granicy oddziały powstańcze uderzyły na znajdujący się w zaborze rosyjskim Radziwiłłów. Ta bitwa miała spowodować przeniesienie powstania na tereny Ukrainy, co mogłoby zasadniczo wpłynąć na jego przebieg. Niestety powstańcy ponieśli klęskę. Oddziały wycofały się do Brodów i tam zostały rozformowane. Ranni byli leczeni w miejscowym szpitalu lub w domach prywatnych. Tych, którzy zmarli od ran pochowano we wspólnej mogile. „stawiano wówczas pomnik na cmentarzu, na wspólnym grobie poległych powstańców, w którym zostali pochowani. Stanisław Egues Gliszczyński, uczeń wyższej szkoły w Metzu i oficer wojsk francuskich lat 29 zmarł 2 VII 1863, Piotr Zawadowski, szeregowiec lat 25, zmarł 5 VII 1863, Stanisław Grabczewski, szeregowiec lat 36, zmarł 15 VII 1863, Michał Domagalski, pułkownik lat 52, zmarł 16 VII 1863, Mieczysław Mroczkowski. b. kapitan wojsk austriackich, lat 48, zmarł 27 VII 1863, Edward Bołuboński, szeregowiec lat 20, zmarł 4 VII 1863 r. Budową tego pomnika przedstawiającego złamaną kolumnę z białym orłem u góry, zaś z emblematami powstańczymi u dołu, zajął się Baltazar Potocki tutejszy obywatel, a koszta pokryto ze składek”.- wspominał znany księgarz Feliks West.
Obelisk przetrwał do naszych czasów. Renowacja objęła kompleksowe działania, w tym oczyszczenie pomnika, które przywróciło jego oryginalny wygląd. Napisy na monumentach zostały odnowione, co poprawiło ich czytelność i pozwoliło odwiedzającym zapoznać się z historią tego miejsca. Uporządkowano teren wokół mogiły, tworząc przestrzeń sprzyjającą zadumie i refleksji. Uzupełniono również elementy ogrodzenia.
Efekty przeprowadzonych prac są imponujące. Napisy na pomniku są teraz wyraźne i czytelne, a estetyka otoczenia znacząco się poprawiła, tworząc atmosferę godną miejsca pamięci narodowej. Ogólny wygląd mogiły odzyskał należny jej szacunek i stanowi symbol pamięci o bohaterach Powstania Styczniowego.
Mogiła powstańców styczniowych w Brodach to nie tylko pomnik, ale również miejsce pamięci.. Jest to punkt edukacyjny, który pomaga młodemu pokoleniu lepiej zrozumieć historię Polski oraz wartości, które przyświecały walczącym o niepodległość. Dla turystów z Polski stanowi ona element wzmacniający tożsamość i dumę z narodowego dziedzictwa.
Powstanie Styczniowe, które wybuchło w 1863 roku, było największym polskim zrywem narodowym przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Choć zakończyło się militarną klęską, miało ogromny wpływ na kształtowanie polskiej tożsamości narodowej i dążeń niepodległościowych. Bohaterowie tego powstania spoczywają w mogile w Brodach, pozostawiając po sobie dziedzictwo odwagi i determinacji w walce o wolność.
Zapraszamy wszystkich do odwiedzenia odnowionej mogiły powstańców styczniowych w Brodach. To wyjątkowe miejsce pamięci narodowej, które łączy historię z refleksją, pozwalając każdemu na chwilę zadumy nad losami naszych przodków. Odnowiona mogiła jest nie tylko hołdem dla przeszłości, ale także przypomnieniem, jak ważna jest troska o dziedzictwo historyczne dla kolejnych pokoleń.
Prace sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji tego projektu i wsparli prace renowacyjne, przywracając temu miejscu jego należne znaczenie.
Poniżej zdjęcia pomnika przed, w trakcie i po zakończeniu konserwacji.
